سلامت نیوز:سیاست تخصیص ارز ۴۲۰۰تومانی به كالاهای اساسی درست یكماه قبل از خروج امریكا از برجام در فروردینماه ۱۳۹۷آغاز شد و دولت از این طریق قصد داشت نسبت به سیاستهای تحریمی دونالد ترامپ پیشدستی كند، چراكه تحریمهای مالی ورود ارز به كشور را نشانه رفته بود و مانع از ورود ارز به كشور، حتی از سوی كشورهای همسایه میشد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،حال پس از گذشت سه سال و هفت ماه از این سیاست ارزی آنگونه كه به نظر میرسد دولت سیدابراهیم رییسی مصمم است تا هرچه سریعتر بساط ارز ۴۲۰۰تومانی كه برای واردات برخی كالاها اختصاص مییابد را برچیند تا از این طریق مانع توزیع رانت گسترده شود. آنطوركه تحلیلگران و مراكز پژوهشی میگویند تخصیص ارز ۴۲۰۰تومانی در این مدت به واردات كالاهای اساسی نه فقط مانع رشد قیمت این محصولات نشد بلكه خود به یكی از عوامل رشد تورم هم تبدیل شد.
پیشنهاد جایگزین
آنطوركه سیداحسان خاندوزی وزیر اقتصاد روز گذشته در حاشیه نشست شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی در جمع خبرنگاران گفته است؛ قرار است تكلیف ارز 4200 تومانی نیز به زودی مشخص شود. وزیر اقتصاد با اشاره به هزینههایی كه ارز 4200 تومانی بر فعالان اقتصادی تحمیل میكند عنوان كرده مدتهاست موضوع حذف ارز 4200 تومانی مطرح است اما اجرایی نمیشود و این روند باید تغییر كند، چراكه نباید مانع فعالیت مولد بود بلكه باید هدایتگر مسیر توسعه باشیم.
تصمیمگیری در برخی نهادها به جیب فعالان اقتصادی هزینه بسیاری را تحمیل میكند و قدرت رقابت را كاهش میدهد.وزیر اقتصاد گفته است: ستاد اقتصادی دولت به دنبال اصلاح رویههایی كه منجر به افزایش منافع مردم از ارز ترجیحی و حذف رانتهای مربوط به آن خواهد بود. پیشنهادهایی نیز مبنی بر جایگزینی كارتهای اعتباری كالاهای اساسی به جای تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح شده است كه باید مورد بررسی قرار گیرد.
راهحل، پاك كردن صورتمساله نیست
سیدمرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشكده اقتصاد دانشگاه اهواز معتقد است؛ راهحل حذف رانتخواران و كوتاهكردن دست مفسدان اقتصادی از موضوع ارز 4200 تومانی پاككردن صورتمساله نیست ضمن آنكه در حال حاضر شرایط مناسبی برای این قضیه نیست و باید از راه دیگری جلوی این رانتها گرفته شود.
این كارشناس اقتصادی با بیان این پرسش كه چطور میخواهند تبعات گرانیهایی كه در بازار كالاهای اساسی به وجود میآید را جبران كنند، ادامه داد: حذف ارز 4200 تومانی منجر به افزایش شدید قیمت كالاهایی خواهد شد كه با این ارز وارد كشور میشد اعم از كالاهای اساسی و داروهایی كه با این ارز وارد ایران میشدند و این گرانیها فشار مضاعفی بر دوش مردم خواهد بود.افقه تصریح كرد: همواره دولتها اعلام كردهاند كه ما برنامههای مناسبی برای جایگزینی حذف ارزهای دولتی داریم و حتی در دوره ریاستجمهوری احمدینژاد نیز موضوعاتی كه درخصوص هدفمندی یارانهها مطرح شد به همین صورت بود و این قضیه درنهایت به یارانه 45 هزار تومانی تبدیل شد كه ظرف 2 سال ارزش آن بهشدت كم شد.
برداشتن یارانهها به جز گرانی شدید كالا نتیجه دیگری ندارد
این كارشناس اقتصادی با بیان اینكه ساختارهای ناكارآمد اقتصادی منجر به چنین برنامههای عجولانهای میشود، گفت: برداشتن یارانهها به جز گرانی شدید كالا و خدمات و افزایش قیمت مایحتاج مردم نتیجه دیگری در پی ندارد و معمولا بخش دوم این برنامهها كه معمولا روی ذهن و كاغذ انجام میشود و مربوط به پیشنهادات جایگزین این اقدامات است در عمل به دلیل ناكارآمدیها و بروكراسی و تبعات آن كه بیشتر مربوط به افزایش سریعتر نرخ تورم نسبت به داراییهاست، انجام نشده و منجر به زیان مصرفكننده میشود.
این كارشناس اقتصادی خاطرنشان كرد: حتی اگر مابهالتفاوت ارز را به صورت كارت الكترونیكی یا به صورت مستقیم به حساب افراد واجد شرایط واریز كنند این قضیه نهایت بین یك تا دو سال طول میكشد و گرانیای كه در بازار كالاهای مختلف در بازار به وجود خواهد آمد با سرعت بالاتری پیش میرود و از آن رقمی كه به مردم پرداخت میكنند جلو میزند.
ریزش طبقات متوسط به زیر خط فقر
این اقتصاددان تصریح كرد: نتیجه آن در نهایت كاهش قدرت خرید مردم و ریزش تعداد بیشتری از طبقات متوسط جامعه به زیر خط فقر خواهد بود و همین وضعیتی است كه تاكنون چندین بار تجربه شده است.او در پاسخ به این پرسش كه آیا میزان تولیدات كالاهای اساسی كم است كه دولت در نظر دارد كارتهای اعتباری كالای اساسی ارایه دهد، ادامه داد: خیر، میزان تولیدات كالاها اصلا كم نیستند و متناسب هم هستند اما همچنان بخشی از تولیدات كالاهای داخلی به مواد اولیهای نیاز دارد كه وارد كشور میشود و بسیاری از كارخانجات داخلی ما هم هنوز نیازمند ارز هستند و حدود 40 تا 50درصد از ظرفیتهای تولیدشان هم به دلیل همین نیازهای ارزی خالی است.
افقه گفت: طبیعی است زمانی كه ارز 4200 تومانی از بازار حذف شود كالاهایی كه مشمول آن بودند بهشدت گران میشوند و این در حالی است كه ادعا میشود مابهالتفاوت این پول را به مردم خواهند داد، اما تجربه نشان داده كه در بخش دوم آن معمولا دولتها موفق عمل نكردهاند و شكست خوردهاند یا اینكه موفقیتشان كوتاهمدت بوده و آثار مثبتشان بسیار كم بوده است.
مشكلات بسیار زیادی به انبوهی از مردم نیازمند تحمیل میشود
این اقتصاددان با اشاره به مزیت این طرح دولت افزود: درصورتیكه نرخ ارز دولتی حذف شود جلوی افرادی كه به دلیل نفوذ سیاسی میتوانستند با رانت از مابهالتفاوت این نرخ بهره گیرند گرفته میشود اما مشكلات بسیار زیادی به انبوهی از مردم نیازمند تحمیل میشود.گفتنی است سیدابراهیم رییسی نیز در گفتوگوی تلویزیونی كه به مناسبت هفته وحدت دوشنبه شب از رسانه ملی پخش شد با اشاره به حذف ارز 4200 تومانی خاطرنشان كرد: تا امروز جلسات مختلفی در ستاد اقتصادی دولت داشتیم و در این مورد بررسیهای لازم را انجام میدهیم و با اقتصاددانان خارج از دولت بحث شده است.
رییسی تاكید كرد: پولی كه باید به جیب مردم میرفت دست چند دلال در كشور رفته است و همه به این واقفند و باید آن را اصلاح كنیم تا این پول به جیب مردم برود ولی این كار را با غافلگیری دنبال نمیكنیم، مردم را بیاطلاع نمیگذاریم و شوك به بازار و اقتصاد وارد نمیكنیم. كار باید همهجانبه انجام شود و این اصلاح از برنامههای دولت است و دنبال میشود و در وقت مناسب مراتب را به اطلاع مردم خواهیم رساند چون مشاركت مردم شرط موفقیت دولت است.
نظر شما